Ευκάλυπτος (Eucalyptus)

Οικογένεια: Μυρτίδες (Myrtaceae)

Οικογένεια: Μυρτίδες (Myrtaceae)

Το γένος των ευκαλύπτων περιλαμβάνει περίπου 660 είδη αειθαλών δέντρων και δενδρυλλίων, με καταγωγή από την Αυστραλία. Από τις αρχές του 19ου αιώνα, τα φυτά αυτά μεταφέρθηκαν και καλλιεργούνται πλέον στη βόρεια Αφρική και την Ευρώπη, με ιδιαίτερη παρουσία σε μεσογειακές περιοχές.

Πρόκειται για είδη με μεγάλη ποικιλία σε μέγεθος και προσαρμοστικότητα. Από χαμηλά δενδρύλλια που φτάνουν τα 3 μέτρα, μέχρι και γίγαντες όπως ο Ευκάλυπτος ο βασιλεύων (Eucalyptus regnans), που ξεπερνά τα 100 μέτρα ύψος. Ανάλογα με το είδος, μπορεί να είναι ανθεκτικά ή ευαίσθητα στο κρύο, και να ευδοκιμούν σε διαφορετικά περιβάλλοντα – από ξηρές ερήμους και τροπικά δάση έως ψυχρές αλπικές περιοχές.

Στους κήπους, προτιμώνται κυρίως τα πιο ανθεκτικά είδη, τα οποία διαμορφώνονται είτε ως δέντρα είτε ως θάμνοι. Μπορούν να φυτευτούν μεμονωμένα ή σε φράχτες και να κλαδευτούν ανάλογα με τις ανάγκες, ακόμη και αυστηρά στη βάση, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη νέων, δυνατών βλαστών. Επιπλέον, κάποια είδη με ταχύ ρυθμό ανάπτυξης, όπως ο Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus), χρησιμοποιούνται ευρέως σε αναδασώσεις για τη δημιουργία ανεμοφρακτών ή την αποστράγγιση ελωδών εδαφών, ειδικά σε μεσογειακά κλίματα.

Ο ευκάλυπτος δεν εντυπωσιάζει μόνο με το ύψος και την ανθεκτικότητά του — είναι και ιδιαίτερα δημοφιλής για την αισθητική και τις πρακτικές του χρήσεις. Τα κομψά, αρωματικά του κλαδιά, με τα χαρακτηριστικά γκριζοπράσινα φύλλα, αποτελούν αγαπημένο στοιχείο στις ανθοδετικές συνθέσεις, χάρη στο ξεχωριστό χρώμα και το διακριτικό άρωμα των λουλουδιών του.

Τα φύλλα του φυτού συλλέγονται κυρίως για το αιθέριο έλαιο που περιέχουν — ένα φυσικό βάλσαμο με ποικίλες εφαρμογές, από τη φαρμακευτική έως την αρωματοθεραπεία. Το ξύλο του, ανθεκτικό και ευέλικτο, χρησιμοποιείται ευρέως στην επιπλοποιία, στην οικοδομική αλλά και στη βιομηχανία παραγωγής χαρτιού.

Ορισμένα είδη ευκαλύπτου ξεχωρίζουν και ως εξαιρετικά μελιτοφόρα φυτά, προσφέροντας πλούσια ανθοφορία και διατηρώντας παράλληλα τις θεραπευτικές ιδιότητες του γένους. Τα δέντρα του ευκαλύπτου σχηματίζουν πλούσια, διακλαδισμένη κόμη, με χαρακτηριστικά μακριά, καμπυλωτά φύλλα. Η φλούδα τους είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή: στους νεαρούς βλαστούς εμφανίζεται λεία και χρωματιστή, ενώ στα παλαιότερα δέντρα αρχίζει να ξεφλουδίζει, δημιουργώντας εναλλαγές λευκών, κρεμ ή σκουρόχρωμων επιφανειών, που δίνουν έναν σχεδόν καλλιτεχνικό χαρακτήρα στον κορμό.

Η άνθιση στα ανθεκτικά είδη του γένους είναι εντυπωσιακή, αν και καθυστερεί — εμφανίζεται το καλοκαίρι, έπειτα από 4 έως 6 χρόνια ανάπτυξης. Τα μπουμπούκια σχηματίζονται σε ομάδες, στη βάση των φύλλων, και ανοίγουν όταν το φυτό είναι έτοιμο για αναπαραγωγή. Τα άνθη, διαμέτρου 1-2 εκατοστών, ξεχωρίζουν για το ευχάριστο άρωμά τους και τους πολυάριθμους λευκούς ή υπόλευκους στήμονες που σχηματίζουν πλούσιους θυσάνους. Οι καρποί έχουν σχήμα κάψας, με το πάνω μέρος χωρισμένο σε 3 έως 5 κυψέλες.

Τα είδη ευκαλύπτου που καλλιεργούνται ως θάμνοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον χάρη στο φύλλωμά τους, το οποίο διαφέρει αισθητά από εκείνο των ώριμων δέντρων. Τα νεανικά φύλλα έχουν συνήθως στρογγυλό σχήμα, είναι άμισχα και φυτρώνουν αντίθετα στους βλαστούς, σχηματίζοντας μια ασυνήθιστη, ελκυστική υφή. Αν και σε ορισμένα φυτά αυτά τα φύλλα εμφανίζονται μόνο για λίγο, σε άλλα μπορεί να συνεχίσουν να παράγονται για αρκετά χρόνια, μέχρι να ξεκινήσει η σταδιακή μετάβαση προς την ενήλικη μορφή του φυτού — μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από έναν έως και περισσότερους χρόνους.

Για όσους επιθυμούν να διατηρήσουν το χαρακτηριστικό νεανικό φύλλωμα όσο το δυνατόν περισσότερο, είναι σημαντικό να ενισχύεται η ανάπτυξη νέων βλαστών. Αυτό επιτυγχάνεται με ένα ετήσιο, χαμηλό κλάδεμα, σχεδόν στο ύψος του εδάφους, και με τακτικά κορυφολογήματα, ώστε να ενθαρρύνεται η συνεχής ανανέωση του φυλλώματος.

Τα είδη που είναι λιγότερο ανθεκτικά στο ψύχος προτιμούν γλάστρες ή προστατευμένες θέσεις σε παρτέρια, ιδιαίτερα σε περιοχές με ήπιο κλίμα, ώστε να προστατεύονται από τις χαμηλές θερμοκρασίες και να διατηρούν τη ζωτικότητά τους.

Είδη και ποικιλίες του ευκάλυπτου

Ευκάλυπτος ο κοκκοφόρος (Eucalyptus coccifera).

Ξεχωρίζει ως ιδιαίτερα ανθεκτικό είδος, ικανό να ευδοκιμήσει ακόμα και σε περιοχές όπου φυσούν έντονοι άνεμοι. Είναι ιδανικός τόσο για χρήση σε φράχτες όσο και για καλλιέργεια ως διακοσμητικός θάμνος, ενώ σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να εξελιχθεί σε ένα εντυπωσιακό δέντρο ύψους 15 έως 20 μέτρων, με φαρδιά κόμη που φτάνει τα 3 έως 9 μέτρα σε πλάτος.

Ο κορμός του χαρακτηρίζεται από λεία φλούδα σε λευκή ή γκριζωπή απόχρωση, ενώ οι νεαροί βλαστοί έχουν ένα ιδιαίτερο άσπρο χρώμα με διακριτικές τεφρογάλανες τόνους. Το φύλλωμα του φυτού έχει ενδιαφέρουσα εξέλιξη: στα πρώτα χρόνια σχηματίζει ελλειπτικά φύλλα, σε αποχρώσεις του πράσινου με ελαφρώς γαλαζωπό τόνο, που εμφανίζονται πάνω σε χαρακτηριστικά «τυλώδη» κλαδιά. Σταδιακά, το φυτό αναπτύσσει τα ώριμα, πιο στιβαρά φύλλα του — αντίθετα, χοντρά και λογχοειδή, με χρώμα που κυμαίνεται από σκούρο πράσινο έως γλαυκό.

Η περίοδος της ανθοφορίας του είναι εντυπωσιακή και πλούσια, με λουλούδια να εμφανίζονται μαζικά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, προσθέτοντας μια ξεχωριστή αισθητική και αρωματική νότα στο τοπίο όπου καλλιεργείται.

Ευκάλυπτος ο νταλρυμπλεάνειος (Eucalyptus dalrympleana)

Πρόκειται για ένα ανθεκτικό είδος με εντυπωσιακά γρήγορη ανάπτυξη, κατάλληλο τόσο για διαμόρφωση σε δέντρο όσο και για καλλιέργεια ως θάμνος με τακτικό κλάδεμα. Μέσα σε περίπου δέκα χρόνια, μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 10 έως 15 μέτρα, ενώ αν κρατηθεί χαμηλά, αποκτά θάμνομορφη όψη.

Ο κορμός και τα βασικά κλαδιά φέρουν λείο φλοιό σε αποχρώσεις του λευκού ή του κρεμ, που με την πάροδο του χρόνου παίρνει ροζ ή καστανές αποχρώσεις, δίνοντας στο φυτό ιδιαίτερο χαρακτήρα. Η κόμη φτάνει σε διάμετρο τα 3 μέτρα, με φωτεινό πράσινο φύλλωμα που αποτελείται από μακριά, κρεμάμενα φύλλα. Τα νεαρά φύλλα διατηρούνται για 2-3 χρόνια και είναι αντίθετα, ωοειδή, σε αποχρώσεις του σκούρου πράσινου ή του πρασινογάλαζου.

Η ανθοφορία του είναι διακριτική αλλά κομψή, με λευκά άνθη που εμφανίζονται σε τριάδες, την περίοδο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου.

Ευκάλυπτος ο φικόφυλλος (Eucalyptus ficifolia).

Αν και πιο ευαίσθητο στις καιρικές συνθήκες, αυτό το είδος προσφέρει υψηλή αισθητική αξία, γι’ αυτό και καλλιεργείται κυρίως σε περιοχές με ήπιο κλίμα. Τα ώριμα δέντρα, που φτάνουν τα 15 μέτρα ύψος έπειτα από περίπου 20 χρόνια, σχηματίζουν μια εντυπωσιακή αλλά σχετικά συμπαγή κόμη πλάτους έως 3 μέτρων.

Ο κορμός του καλύπτεται από σκουρόχρωμο, τραχύ και τυλώδη φλοιό, που του χαρίζει μια «άγρια» φυσική υφή. Τα φύλλα είναι ωοειδή ή λογχοειδή, με μήκος που κυμαίνεται από 7 έως 12 εκατοστά, προσφέροντας ένα πυκνό, βαθύχρωμο φύλλωμα. Η ανθοφορία του σημειώνεται τον Αύγουστο, δίνοντας ένα έντονο διακοσμητικό στοιχείο κατά την καρδιά του καλοκαιριού.

Ευκάλυπτος ο γλαυκίζων (Eucalyptus glaucesceus)

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά είδη ευκαλύπτου, ο γλαυκίζων συνδυάζει ανθεκτικότητα με εξαιρετική αισθητική, χάρη στο εντυπωσιακό φύλλωμά του. Έχει γρήγορη ανάπτυξη και είναι ιδιαίτερα περιζήτητος για καλλωπιστική φύτευση σε σημεία προφυλαγμένα από δυνατούς ανέμους. Μπορεί να αναπτυχθεί είτε ως καλλωπιστικός θάμνος είτε ως ψηλό δέντρο — σε μόλις 8 χρόνια φτάνει σε ύψος τα 10 μέτρα, ενώ ως θάμνος διατηρείται σε πιο συμπαγή μορφή, με ύψος και πλάτος περίπου 1,5 μέτρο.

Κατά τα πρώτα δύο χρόνια ζωής του, το φυτό σχηματίζει στρογγυλά, πράσινα φύλλα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά μεταμορφώνονται σταδιακά — πρώτα αποκτούν λογχοειδές σχήμα και τελικά παίρνουν δρεπανοειδή μορφή, ενώ το μήκος τους μπορεί να φτάσει έως και τα 15 εκατοστά. Το χρώμα τους είναι χαρακτηριστικό γλαυκό, συχνά με διακριτικές ροζ αποχρώσεις.

Ανάλογη αλλαγή παρατηρείται και στη φλούδα: αρχικά λεία και πράσινη ή με γαλαζόλευκο χνούδι, αλλά μετά τα πρώτα 4-5 χρόνια παίρνει καστανέρυθρη απόχρωση και αρχίζει να αποκολλάται, αποκαλύπτοντας το λείο υπόστρωμα σε τόνους του λευκού ή του σταχτί. Η ανθοφορία του είδους παρατηρείται τον Οκτώβριο.

Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus)

Γνωστός για τη δυναμική του ανάπτυξη και την πρακτική του αξία, ο Ευκάλυπτος ο σφαιρικός είναι ένα ευαίσθητο είδος που ευδοκιμεί σε εύκρατα έως θερμά κλίματα. Χρησιμοποιείται εκτενώς σε αναδασώσεις και σε έργα αποξήρανσης ελωδών περιοχών, κυρίως στις μεσογειακές ζώνες.

Τα ώριμα δέντρα, μετά από περίπου 20 χρόνια, φτάνουν σε εντυπωσιακό ύψος — έως και 40 μέτρα — με κόμη που απλώνεται σε διάμετρο 6 μέτρων. Η φλούδα του κορμού είναι χαρακτηριστικά λεία, σε αποχρώσεις του λευκού με μπλε τόνους, και διατηρεί την υφή της με την πάροδο των ετών.

Τα νεαρά φύλλα έχουν ιδιαίτερο σχήμα, ωοειδές έως καρδιόμορφο, και γλαυκό χρώμα, τα οποία παράγονται για 2-3 χρόνια. Στην ενήλικη φάση, τα φύλλα γίνονται λογχοειδή ή δρεπανοειδή, με μήκος που μπορεί να φτάσει έως και τα 50 εκατοστά. Είναι έντονα πράσινα, με μυτερή άκρη και σχηματίζουν ένα επιβλητικό, πλούσιο φύλλωμα. Τα λουλούδια ανοίγουν αργά την άνοιξη, τον Μάιο και Ιούνιο, προσφέροντας μια περίοδο εντυπωσιακής ανθοφορίας.

Ευκάλυπτος ο γκούννειος (Eucalyptus gunni)

Γνωστός και ως Ευκάλυπτος ο πλαγιόκλαδος (Eucalyptus divaricate), αυτό το είδος αποτελεί μία από τις πιο αγαπημένες επιλογές για καλλωπιστική φύτευση, χάρη στην ανθεκτικότητά του, τον γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης και το εντυπωσιακό φύλλωμά του. Καλλιεργείται είτε ως δέντρο — φτάνοντας σε ύψος 12 έως 14 μέτρων μέσα σε μόλις 10 χρόνια, με κόμη πλάτους έως 4,5 μέτρων — είτε ως θάμνος με χαμηλό, συμπαγές σχήμα, ιδιαίτερα δημοφιλής σε μικρούς κήπους και αυλές.

Η φλούδα του κορμού και των βασικών κλαδιών είναι λεία, σε ανοιχτές αποχρώσεις του πράσινου ή του κρεμ, οι οποίες με τον καιρό μεταβάλλονται σε τεφρές ή καστανότεφρες. Αντίθετα, οι νεαροί βλαστοί και τα κλαδιά εμφανίζουν πιο ζωντανά χρώματα: κιτρινοπράσινα, ροζ, κοκκινωπά, ακόμα και γλαυκά, ενώ οι ίδιοι οι βλαστοί φέρουν ροζ-γλαυκές και πράσινες αποχρώσεις.

Το νεανικό φύλλωμα του φυτού είναι στρογγυλό, διακοσμητικό, με διάμετρο έως 6 εκατοστά, και ξεχωρίζει για την ποικιλία χρωμάτων του — από πρασινογάλαζο έως φωτεινό λευκό-ασημί. Η μετάβαση από το νεανικό στο ενήλικο φύλλωμα γίνεται σταδιακά: τα φύλλα επιμηκύνονται και παίρνουν λογχοειδές σχήμα, ενώ αποκτούν βαθύτερες πράσινες ή γλαυκές αποχρώσεις.

Η ανθοφορία του παρατηρείται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, τον Ιούλιο και Αύγουστο, με μικρά, λευκά λουλούδια που εμφανίζονται σε τριάδες. Το είδος αυτό έχει δώσει ζωή σε πλήθος υβριδίων και είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου συναντώνται μερικά από τα πιο υγιή και καλοδιατηρημένα δείγματά του.

Ευκάλυπτος ο νιχόλειος (Eucalyptus niholii)

Πρόκειται για ένα ευαίσθητο έως ημιανθεκτικό είδος, ιδιαίτερα αγαπητό για την κομψότητά του και το ξεχωριστό φύλλωμα που προσφέρει. Σε πέντε χρόνια φτάνει σε ύψος τα 6 μέτρα, με κόμη διαμέτρου περίπου 2 μέτρων. Εναλλακτικά, μπορεί να καλλιεργηθεί και ως χαμηλός θάμνος, μέσω τακτικού κλαδέματος, αποτελώντας ιδανική επιλογή για διακόσμηση βραγιών ή παρτεριών — διατηρείται γύρω στο 1,5 μέτρο ύψος και 1,2 μέτρα πλάτος.

Κατά την περίοδο ανάπτυξης, οι βλαστοί και τα νεαρά φύλλα αποκτούν χαρακτηριστικό πορφυρό χρώμα, καλυμμένο από λεπτό, λευκωπό χνούδι. Τα πρώτα φύλλα έχουν μήκος περίπου 5 εκατοστά και κυμαίνονται σε αποχρώσεις του βαθυπράσινου ή γλαυκού. Στην ώριμη φάση, τα φύλλα επιμηκύνονται και διατηρούν τη βαθυπράσινη όψη τους, συνεισφέροντας στην ήρεμη αλλά κομψή εικόνα του φυτού.

Ευκάλυπτος ο νιφόφιλος (Eucalyptus niphophila)

Ο νιφόφιλος ευκάλυπτος ξεχωρίζει για την εξαιρετική διακοσμητική του αξία και την ικανότητά του να αντέχει σε δύσκολες και ανεμώδεις συνθήκες. Η ανάπτυξή του είναι αργή στην αρχή, αλλά μετά από μερικά χρόνια επιταχύνεται, φτάνοντας έως και 1 μέτρο τον χρόνο. Σε πλήρη ανάπτυξη (περίπου 10 χρόνια), μπορεί να φτάσει τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος τα 10 μέτρα.

Η φλούδα του είναι εντυπωσιακή και πολυμορφική: στα νεαρά φυτά είναι άσπρη-γαλάζια, ενώ στα ώριμα — ηλικίας 4-5 ετών — αποκτά καστανέρυθρο τόνο που αποκολλάται ετησίως το φθινόπωρο, αποκαλύπτοντας νέα στρώματα σε αποχρώσεις του λευκού, του κρεμ και άλλων τόνων που εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Οι βλαστοί είναι επίσης άσπροι-γαλάζιοι, με λεπτό χνούδι, ενώ τον χειμώνα παρουσιάζουν ένα ζωηρό κόκκινο χρώμα, ιδιαίτερα εντυπωσιακό.

Το φύλλωμα αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από λεπτά, λογχοειδή ενήλικα φύλλα, σε ανοιχτό πράσινο ή γλαυκό χρώμα. Στα νεαρά στάδια, όμως, οι βλαστοί και τα φύλλα έχουν πορτοκαλί ή μαονί αποχρώσεις, δίνοντας χρωματικές εναλλαγές στο φυτό κατά τις περιόδους έντονης βλάστησης. Η ανθοφορία σημειώνεται τον Ιούνιο, με λουλούδια οργανωμένα σε βότρεις των 7 έως 15 ανθέων, ενώ οι καρποί που ακολουθούν είναι καλυμμένοι με το γνώριμο λευκό-γαλάζιο χνούδι του είδους.

Ευκάλυπτος ο μικρανθής (Eucalyptus parviflora)

Ένα ανθεκτικό είδος ευκαλύπτου με γρήγορη ανάπτυξη, κατάλληλο ακόμη και για εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Σε μορφή δέντρου, φτάνει μετά από περίπου 20 χρόνια σε ύψος πάνω από 10 μέτρα, με κόμη πλάτους έως 4,5 μέτρα. Εναλλακτικά, μπορεί να διαμορφωθεί ως χαμηλός θάμνος, ιδανικός για μικρούς χώρους ή παρτέρια, με μέγιστο ύψος γύρω στα 2 μέτρα και πλάτος 1,2 έως 1,5 μέτρα.

Κατά τον πρώτο χρόνο ανάπτυξης, παράγει κυρίως νεανικά φύλλα — ωοειδή, μικρών διαστάσεων (περίπου 2,5×1 εκατοστά), σε αποχρώσεις του πράσινου ή του γλαυκού. Στη συνέχεια, εμφανίζονται τα ενήλικα φύλλα, πιο μακριά και στενά (μήκους 7-8 εκατοστών), τοποθετημένα σχεδόν αντίθετα μεταξύ τους και εφοδιασμένα με μίσχο. Η φλούδα είναι λεία, θαμπή και γκρι, ενώ με την πάροδο του χρόνου αποκτά καστανό τόνο. Η ανθοφορία πραγματοποιείται το καλοκαίρι, Ιούλιο και Αύγουστο, με μικρά λευκά άνθη σε ομάδες των 3 έως 7.

Ευκάλυπτος ο ολιγανθής (Eucalyptus pauciflora)

Ανθεκτικό είδος, συγγενικό με τον Ευκάλυπτο τον νιφόφιλο, και γνωστό και ως Ευκάλυπτος ο δερματώδης (Eucalyptus coriacea). Παρουσιάζει εντυπωσιακούς βλαστούς σε αποχρώσεις σκούρου κόκκινου ή πορτοκαλοκίτρινου, οι οποίοι με την ωρίμανση μετατρέπονται σε άσπρο-γαλάζιο.

Το φυτό, όταν καλλιεργείται ως δέντρο, μπορεί να φτάσει σε 20 χρόνια το ύψος των 30 μέτρων και την εντυπωσιακή διάμετρο των 6 μέτρων. Σε θάμνομορφη μορφή, παραμένει αρκετά πιο χαμηλό, στα 2 μέτρα ύψος και 1,5 μέτρο πλάτος. Η ανθοφορία σημειώνεται τον Ιούνιο, με λευκά άνθη οργανωμένα σε μικρές ομάδες 5 έως 9 ανθέων.

Η ποικιλία Ευκάλυπτος ο ολιγανθής νάνος (Eucalyptus pauciflora nana) προσφέρει μια εξαιρετικά διακοσμητική επιλογή, χάρη στο ανοιχτό πράσινο φύλλωμά της και τη γενναιόδωρη ανθοφορία της. Τα φύλλα είναι λογχοειδή, φωτεινά και λεπτά, ενώ τα λουλούδια εμφανίζονται επίσης τον Ιούνιο, σε μεγαλύτερες ομάδες που μπορεί να περιλαμβάνουν από 5 έως και 22 άνθη.

Η μέση ανάπτυξή της σε ηλικία 20 ετών φτάνει τα 6 μέτρα σε ύψος και τα 2 μέτρα σε διάμετρο. Όταν διαμορφώνεται σε θάμνο, περιορίζεται στο 1,2 μέτρο τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος, καθιστώντας την ιδανική για περιορισμένους χώρους ή καλλιέργεια σε γλάστρες.

Ευκάλυπτος ο περρινιάνειος (Eucalyptus perriniana)

Ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό είδος ευκαλύπτου, ιδανικό για διαμόρφωση είτε ως ψηλός είτε ως χαμηλός θάμνος, ανάλογα με τις ανάγκες του κήπου ή του τοπίου. Κατά τα πρώτα δύο χρόνια ανάπτυξής του, σχηματίζει χαρακτηριστικά στρογγυλά φύλλα σε αποχρώσεις λεβάντας – πορφυρού, που εντυπωσιάζουν με τη χρωματική τους ένταση κατά την εμφάνιση.

Τα ενήλικα φύλλα είναι επιμήκη, κρεμάμενα και διατηρούν μια γοητευτική εναλλαγή αποχρώσεων, διατηρώντας πάντα τον γλαυκό χαρακτήρα του φυτού. Η φλούδα του κορμού αρχικά είναι λεία, σε πράσινους ή γλαυκούς τόνους, αλλά μετά τον τέταρτο χρόνο αρχίζει να απολεπίζεται, αποκαλύπτοντας καστανές κηλίδες που δημιουργούν μια φυσική, γραφική υφή. Τα λευκά άνθη του εμφανίζονται το καλοκαίρι, Ιούλιο – Αύγουστο, ακόμη και σε νεαρά φυτά, σε ομάδες των τριών.

Ευκάλυπτος ο πολυάνθεμος (Eucalyptus polyanthemos)

Γνωστός και ως Ευκάλυπτος ο λεύκινος (Eucalyptus populnea), αυτό το είδος διακρίνεται για την αργή αλλά σταθερή ανάπτυξή του και την αντοχή του σε ζεστά και εκτεθειμένα στον άνεμο περιβάλλοντα. Προτιμά περιοχές με ήπιο χειμώνα και υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες. Σε 20 χρόνια μπορεί να ξεπεράσει τα 12-15 μέτρα σε ύψος, ενώ η κόμη του απλώνεται έως και τα 6 μέτρα.

Η φλούδα είναι σκούρα, τραχιά και σταθερή — δεν αποκολλάται, χαρίζοντας στο δέντρο μια στιβαρή και «ώριμη» όψη. Το φύλλωμα είναι ιδιαίτερα διακοσμητικό, γλαυκό, και αποτελείται από νεανικά αντίθετα φύλλα, στρογγυλά και έμμισχα, ενώ τα ενήλικα φύλλα μπορεί να είναι είτε στρογγυλά είτε λογχοειδή, πάντα με πολύ μακριούς μίσχους.

Η ανθοφορία ξεκινά τον Ιούνιο και διαρκεί ως τον Ιούλιο, με μικρά, λευκά άνθη που εμφανίζονται σε μασχαλιαίες ομάδες (σκιάδια), προσθέτοντας διακριτική κομψότητα στο συνολικό παρουσιαστικό του φυτού.

Ευκάλυπτος ο κονιορτώδης (Eucalyptus pulverulenta)

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό είδος με όρθια, συμπαγή ανάπτυξη, που ενδείκνυται για χρήση ως διακοσμητικός θάμνος. Η φλούδα του είναι αρχικά λεία, γυαλιστερή και λευκή. Με τα χρόνια αποκολλάται σε τμήματα, αποκαλύπτοντας στρώματα σε αποχρώσεις του κρεμ και του καστανού, δίνοντας στο φυτό έναν έντονα φυσικό, γραφικό χαρακτήρα.

Τα φύλλα —νεανικά και ενήλικα— έχουν παρόμοιο σχήμα, ωοειδή, και καλύπτονται από χαρακτηριστικό λευκοαργυρό χνούδι, που σταδιακά εξαφανίζεται. Η ανθοφορία παρατηρείται τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, με άνθη σε ομάδες των τριών, σε ανοιχτό κρεμ χρώμα. Το φυτό φτάνει τα 5,5 μέτρα ύψος και 1,5 μέτρο διάμετρο μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια. Όταν καλλιεργείται ως χαμηλός θάμνος, περιορίζεται στα 2 μέτρα τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος.

Ευκάλυπτος ο βασιλεύων (Eucalyptus reguans)

Ο Ευκάλυπτος ο βασιλεύων δεν είναι απλώς άλλο ένα είδος του γένους — είναι το γιγαντιαίο σύμβολο της οικογένειας. Θεωρείται ένα από τα πιο ψηλά δέντρα στον κόσμο, με ύψος που μπορεί να ξεπεράσει τα 100 μέτρα. Παρ’ όλα αυτά, δεν καλλιεργείται στην Ευρώπη, λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων του φυσικού του περιβάλλοντος.

Ευκάλυπτος ο σιδηρόξυλος (Eucalyptus sideroxylon)

Ένα είδος ιδιαίτερα προσαρμοστικό, ιδανικό για περιοχές με ήπιους χειμώνες και αρκετές βροχοπτώσεις — ακόμη και σε φτωχά, άγονα εδάφη. Ο κορμός είναι χαρακτηριστικός: φέρει σκούρα, ανθεκτική φλούδα, σε κόκκινες ή μαύρες αποχρώσεις, ενώ διακλαδίζεται κυρίως στο ανώτερο τμήμα του δέντρου, δημιουργώντας μια αραιή αλλά εντυπωσιακή κόμη.

Τα φύλλα στα νεαρά στάδια είναι αντίθετα και γραμμοειδή έως μακρόστενα, ενώ τα ενήλικα είναι λογχοειδή, εναλλασσόμενα, μήκους έως 10 εκατοστά και πλάτους περίπου 2 εκατοστών. Έχουν εμφανή μίσχο και έντονο, στιβαρό σχήμα. Η ανθοφορία διαφέρει από τα περισσότερα είδη του γένους: εμφανίζεται τον Μάιο και Ιούνιο και ξεχωρίζει για το ζωντανό της χρώμα. Τα άνθη ανοίγουν σε ομάδες (σκιάδια) των 3 έως 7 και φέρουν εντυπωσιακούς στήμονες σε αποχρώσεις λευκού, κρεμ, ροζ ή κόκκινου.

Ευκάλυπτος ο λαγηνοφόρος (Eucalyptus urnigera)

Ένα ανθεκτικό και ταχύρρυθμα αναπτυσσόμενο είδος, που ήδη στην ηλικία των τεσσάρων χρόνων φτάνει τα 5 μέτρα σε ύψος και απλώνεται σε πλάτος έως 4 μέτρα. Ξεχωρίζει για το πλούσιο φύλλωμά του, το οποίο θυμίζει πολύ εκείνο του Ευκάλυπτου του γκούννειου (Eucalyptus gunnii), με τη διαφορά ότι εδώ τα φύλλα είναι μεγαλύτερα. Και τα νεανικά και τα ενήλικα φύλλα είναι βαθυπράσινα, γυαλιστερά, και έχουν παρόμοια διάταξη.

Η φλούδα του κορμού αρχικά είναι λεία και έχει ένα ομοιόμορφο άσπρο – κρεμ ή πολύ ανοιχτό πράσινο χρώμα. Με την ηλικία, αποκτά καστανέρυθρες κηλίδες, που προσθέτουν διακοσμητική αξία. Η ανθοφορία εμφανίζεται τον Ιούλιο και Αύγουστο, με λουλούδια σε απαλό κρεμ χρώμα, διαμέτρου 2,5 εκατοστών, οργανωμένα σε ομάδες των τριών. Την ανθοφορία ακολουθούν καρποί με ιδιαίτερο σχήμα, σαν μικρές λαγήνες, οι οποίοι έχουν πράσινο, γυαλιστερό χρώμα.

Η ποικιλία Eucalyptus urnigera glauca ξεχωρίζει με νεανικά φύλλα σε τεφρογάλανο τόνο και ενήλικα φύλλα σε γλαυκές ή βαθυπράσινες αποχρώσεις, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τη διακοσμητική του αξία.

Ευκάλυπτος ο εύκαμπτος (Eucalyptus viminalis)

Ένα επιβλητικό και πολύ ανθεκτικό είδος ευκαλύπτου, με εξαιρετικά γρήγορη ανάπτυξη. Σε ηλικία 20 ετών μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 45 μέτρα και να αναπτύξει κόμη διαμέτρου έως και 10 μέτρα. Ο κορμός του εμφανίζει δύο τύπους φλοιού: είτε σκούρο, τραχύ και παχύ, είτε λείο και ωχρογκρίζο, που ξεφλουδίζεται σε φολίδες, παρόμοια με άλλα είδη του γένους.

Τα κλαδιά έχουν κρεμάμενη μορφή, προσθέτοντας χάρη και κίνηση στην κόμη. Τα νεαρά φύλλα είναι αντίθετα, άμισχα, σε αποχρώσεις ανοιχτού γκρι, με μήκος 8-10 εκατοστά και πλάτος 2-3 εκατοστά. Τα ενήλικα φύλλα είναι εναλλασσόμενα, λογχοειδή, με μίσχο, και φτάνουν σε μήκος τα 10 έως 20 εκατοστά, ενώ σε πλάτος κυμαίνονται από 2 έως 4 εκατοστά.

Η ανθοφορία είναι εντυπωσιακή και παρατεταμένη, ξεκινά τον Μάιο και διαρκεί έως τον Αύγουστο. Τα λευκά άνθη εμφανίζονται σε ομάδες των τριών και ενισχύουν την αισθητική αξία του είδους, ειδικά κατά την περίοδο της πλήρους άνθισης.

Τεχνική της καλλιέργειας του Ευκάλυπτου

Οι ευκάλυπτοι είναι δέντρα με εντυπωσιακά γρήγορη ανάπτυξη, γεγονός που τους καθιστά ιδανικούς για όσους επιθυμούν να αποκτήσουν γρήγορα σκίαση, ανεμοφράχτες ή απλώς μια εντυπωσιακή προσθήκη στο τοπίο. Προσαρμόζονται καλά σε όλα τα δροσερά, καλά στραγγιζόμενα εδάφη — από όξινα και ουδέτερα μέχρι, στις περισσότερες περιπτώσεις, και ασβεστώδη. Ωστόσο, δυσκολεύονται να αναπτυχθούν σε πολύ φτωχά ή βαριά, συμπιεσμένα εδάφη.

Η κατάλληλη περίοδος για φύτευση είναι τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο, σε θέσεις προστατευμένες από τον άνεμο και με πλούσια ηλιοφάνεια. Καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού απαιτείται συχνό και άφθονο πότισμα, ειδικά για τα μικρά φυτά που δεν έχουν ακόμα αναπτύξει πλήρως το ριζικό τους σύστημα.

Λόγω της ευαισθησίας τους στη μεταφύτευση, συστήνεται η χρήση νεαρών φυτών ύψους 30-40 εκατοστών. Αυτά πρέπει να φυτεύονται απευθείας στην τελική τους θέση, με τις ρίζες τυλιγμένες σε μπάλα χώματος. Αν το έδαφος είναι φτωχό, προτείνεται η ενίσχυσή του με νωπή τύρφη και οστεάλευρο, για να προσφέρει στα φυτά τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία στην αρχική φάση.

Τα φυτά τοποθετούνται στο χώμα λίγο πιο βαθιά απ’ τον «λαιμό» τους — περίπου 5 εκατοστά — έτσι ώστε οι ρίζες να καλύπτονται πλήρως και το έδαφος να συγκρατεί την υγρασία.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην προστασία από τον άνεμο. Τα νεαρά φυτά είναι ευάλωτα, γι’ αυτό και απαιτείται στήριξη. Την πρώτη περίοδο (τα 5-6 πρώτα χρόνια), κάθε φυτό στερεώνεται αρχικά σε ένα καλάμι, το οποίο με τη σειρά του δένεται σε τρεις γερούς πασσάλους, καρφωμένους γύρω του σε απόσταση 40 εκατοστών. Μετά τα πρώτα 2-3 χρόνια, το φυτό μπορεί να δεθεί απευθείας στους πασσάλους, με προσοχή ώστε τα δεσίματα να μην είναι υπερβολικά σφιχτά — απαιτείται τακτικός έλεγχος καθώς αναπτύσσεται.

Οι ευκάλυπτοι, ιδιαίτερα στα πρώτα τους χρόνια, είναι ευαίσθητοι στο ψύχος. Η έκθεσή τους σε χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ζημιές, κυρίως στη βάση του φυτού. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να προστατεύεται η ρίζα και το κάτω μέρος του κορμού κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτό μπορεί να γίνει με μονωτικά υλικά όπως άχυρο, ύφασμα ή ακόμα και ειδικά καλύμματα. Μια εναλλακτική λύση είναι η δημιουργία μιας απλής κατασκευής: ένα πλαστικό φύλλο στερεωμένο σε τέσσερις πασσάλους γύρω από το φυτό, που λειτουργεί ως ασπίδα ενάντια στον παγετό.

Αν ένα φυτό δείχνει νεκρό μετά από παγωνιά, δεν πρέπει να ξεριζωθεί αμέσως. Πολύ συχνά, οι ρίζες παραμένουν ζωντανές και μπορούν να δώσουν νέα ζωή, αναπτύσσοντας φρέσκους βλαστούς από τη βάση του φυτού.

Για τα πιο ευαίσθητα είδη, ιδανική λύση είναι η καλλιέργεια σε γλάστρες, όπου χρησιμοποιούνται κυρίως ως φυτά εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου για το φύλλωμά τους. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μπορούν να παραμένουν στο ύπαιθρο, σε φωτεινές και προστατευμένες θέσεις. Όταν ξεκινήσει το κρύο, μεταφέρονται σε δροσερό θερμοκήπιο, σε χώρο όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 4°C.

Η φύτευση γίνεται σε γλάστρες διαμέτρου 15–20 εκατοστών, με ελαφρύ και αποστραγγιζόμενο υπόστρωμα, όπως ένα μείγμα από κηπόχωμα, κοινό χώμα, τύρφη και άμμο. Καθώς μεγαλώνουν, χρειάζονται μεταφύτευση σε μεγαλύτερες γλάστρες, πάντα προσέχοντας να μην διαταραχθεί η μπάλα χώματος γύρω από τις ρίζες. Το πότισμα πρέπει να είναι τακτικό και γενναιόδωρο, αποφεύγοντας όμως την υπερβολή και την παραμονή στάσιμου νερού, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει σαπίσματα στο ριζικό σύστημα. Η θέση καλλιέργειας πρέπει να είναι ηλιόλουστη και προστατευμένη από δυνατούς ανέμους.

Πολλαπλασιασμός του Ευκάλυπτου

Ο ευκάλυπτος πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρους, και το πρώτο βήμα για μια επιτυχημένη καλλιέργεια είναι η επιλογή της σωστής προέλευσης. Οι σπόροι πρέπει να προέρχονται από φυτά που έχουν ήδη εγκλιματιστεί σε συνθήκες παρόμοιες με εκείνες της νέας καλλιέργειας, ώστε να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη αντοχή και προσαρμοστικότητα.

Οι καρποί του ευκάλυπτου είναι ξυλώδεις κάψες, που ωριμάζουν περίπου έναν χρόνο μετά την ανθοφορία. Αφού συλλεχθούν, τοποθετούνται σε ξηρό περιβάλλον όπου ανοίγουν φυσικά, απελευθερώνοντας τους σπόρους.

Η σπορά για τα ανθεκτικά είδη γίνεται συνήθως τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο, σε ειδικά κασόνια γεμάτα με ελαφρύ υπόστρωμα για σπόρους. Τα κασόνια καλύπτονται με τζάμι ή άλλο διάφανο υλικό και θερμαίνονται από κάτω ώστε η θερμοκρασία να διατηρείται σταθερή στους 13-15°C. Η σπορά γίνεται επιφανειακά και η βλάστηση ξεκινά συνήθως σε δύο εβδομάδες.

Ορισμένα είδη, όπως ο Eucalyptus coccifera, ο E. niphophila και ο E. pauciflora, χρειάζονται επιπλέον προετοιμασία: περνούν από διαδικασία στρωμάτωσης, παραμένοντας για 6–8 εβδομάδες σε υγρό και ψυχρό περιβάλλον, ώστε να ενεργοποιηθούν οι σπόροι.

Μόλις ξεκινήσει η βλάστηση, αφαιρείται η κάλυψη, διακόπτεται η θέρμανση και ξεκινά το κανονικό πότισμα ώστε να διατηρείται η υγρασία στο υπόστρωμα. Όταν τα μικρά φυτά αποκτήσουν τέσσερα φύλλα, μεταφυτεύονται για πρώτη φορά σε δοχεία με μείγμα από τύρφη, κοινό χώμα και άμμο. Τα φυτά διατηρούνται αρχικά σε σκιερό σημείο για μία εβδομάδα και στη συνέχεια μεταφέρονται σταδιακά στον ήλιο, με τακτικά ποτίσματα.

Τα νεαρά φυτά αναπτύσσονται σε ψυχροστωμνή, η οποία πρέπει να παραμένει κλειστή τις πολύ κρύες και βροχερές μέρες. Μέχρι τον Ιούνιο, τα φυτά φτάνουν περίπου τα 15 εκατοστά και χρειάζονται στήριγμα. Εκείνη την εποχή μπορούν να μεταφυτευτούν στην οριστική τους θέση.

Αν η καλλιέργεια πρόκειται να συνεχιστεί σε γλάστρα, η μεταφύτευση γίνεται όταν τα φυτά φτάσουν τα 30–40 εκατοστά. Χρησιμοποιούνται δοχεία διαμέτρου περίπου 30 εκατοστών, γεμάτα με πιο βαρύ μείγμα, παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιείται στην ενήλικη καλλιέργεια: κηπόχωμα, κοινό χώμα, τύρφη και άμμος.

Η μεταφύτευση είναι ίσως το πιο λεπτό και κρίσιμο στάδιο στην ανάπτυξη του ευκάλυπτου. Οι ρίζες δεν πρέπει ποτέ να μένουν ακάλυπτες — η μπάλα χώματος γύρω τους πρέπει να παραμένει άθικτη. Σε καλλιέργειες γλαστρών, είναι σημαντικό η ρίζα να ποτιστεί καλά πριν το φύτεμα και να διατηρείται σταθερά υγρή έως ότου το φυτό σταθεροποιηθεί και ξεκινήσει την περίοδο ανάπαυσης.

Κλάδεμα του Ευκάλυπτου

Το κλάδεμα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εργασίες στην καλλιέργεια του ευκαλύπτου και παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση, την υγεία και την ανάπτυξη του φυτού. Ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο — δένδρο, θάμνος, δενδρύλλιο ή φυτό για φύλλωμα — εφαρμόζονται διαφορετικές τεχνικές, είτε σε ετήσια βάση είτε περιοδικά.

Ένα δέντρο που αναπτύσσεται φυσικά διαμορφώνει συνήθως έναν μόνο κεντρικό κορμό, με λίγες και λεπτές πλευρικές διακλαδώσεις, και μια έντονα ανεπτυγμένη κορυφή που τροφοδοτείται από την ταχεία ανάπτυξη του κύριου βλαστού. Για να διαμορφωθεί, αντίθετα, ένας ευκάλυπτος ως χαμηλός θάμνος, απαιτείται αυστηρό ετήσιο κλάδεμα νωρίς την άνοιξη, κόβοντας όλα τα κλαδιά μέχρι τη βάση του φυτού. Αυτή η μέθοδος διατηρεί το φυτό χαμηλό, πυκνό και διακοσμητικό.

Για πιο περιορισμένων διαστάσεων δέντρα, με πλούσια χαμηλή κόμη, κόβεται το κεντρικό στέλεχος κάθε χρόνο τον Ιούνιο, έτσι ώστε να διατηρηθούν μόνο τα κλαδιά του προηγούμενου έτους. Με αυτόν τον τρόπο, η κόμη παραμένει χαμηλή και αναπτύσσεται ομοιόμορφα γύρω από έναν κοντό, ισχυρό κορμό. Παράλληλα, αφαιρούνται οι βλαστοί που αναπτύσσονται υπερβολικά, ώστε να διατηρείται ισορροπία στην ανάπτυξη, ενώ τα υπόλοιπα κλαδιά μπορούν να κλαδεύονται ακόμη και κατά το ήμισυ του μήκους τους, ελέγχοντας το ύψος και ενισχύοντας την αντοχή του φυτού.

Σε περιοχές όπου επικρατούν ισχυροί άνεμοι, είναι σημαντικό το ριζικό σύστημα να αναπτυχθεί σωστά από την αρχή. Γι’ αυτό, στην περίπτωση αυτή, το φυτό κλαδεύεται σχεδόν στο επίπεδο του εδάφους, είτε την άνοιξη είτε αμέσως μετά τη φύτευση. Αν στόχος είναι η διαμόρφωση σε δέντρο, το καλοκαίρι διατηρείται ένας μόνο κεντρικός βλαστός και αφαιρούνται όλοι οι υπόλοιποι. Αν, αντίθετα, επιθυμείται θάμνος, τότε γίνεται αραίωμα των βλαστών, αφήνοντας συγκεκριμένο αριθμό να εξελιχθεί.

Σε όλες τις περιπτώσεις όπου το φυτό είναι εκτεθειμένο στον άνεμο, καλό είναι να περιορίζεται η υπερβολική ανάπτυξη της κόμης. Ένα ετήσιο κορυφολόγημα την άνοιξη, πριν ξεκινήσει η νέα βλάστηση, βοηθά στην ενίσχυση της σταθερότητας του φυτού και αποτρέπει την υπερβολική ανάπτυξη σε ύψος.

Για καλλιέργεια που στοχεύει στην παραγωγή νεαρών φύλλων — τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλή σε ανθοδετικές συνθέσεις — τα κλαδιά ηλικίας ενός έτους κόβονται κάθε άνοιξη, πριν την έναρξη της νέας βλάστησης. Αυτό ενθαρρύνει την παραγωγή νέων, φρέσκων βλαστών, με τα ιδιαίτερα στρογγυλά και αρωματικά φύλλα.

Όταν ο ευκάλυπτος διαμορφώνεται σε χαμηλό θάμνο με κοντό κορμό, το επιθυμητό ύψος του κορμού ορίζεται από την αρχή, και όλα τα στελέχη που βρίσκονται περίπου 15 εκατοστά πιο πάνω αφαιρούνται, μαζί με τα πλευρικά κλαδιά. Οι βλαστοί που σχηματίζονται κοντά στην κορυφή του κορμού αφήνονται να αναπτυχθούν, ενώ οι υπόλοιποι αφαιρούνται. Η διατήρηση αυτής της μορφής απαιτεί ετήσια φροντίδα, με αφαίρεση των ανεπιθύμητων βλαστών και περιορισμό της υπερβολικής ανάπτυξης κάποιων κλαδιών με κορυφολόγημα ή μερικό κλάδεμα τον Μάιο ή τον Ιούνιο.

Όσον αφορά τους ευκαλύπτους που καλλιεργούνται σε γλάστρες, μπορούν να πάρουν τη μορφή είτε χαμηλού θάμνου είτε διακλαδισμένου δενδρυλλίου. Στην πρώτη περίπτωση, όλα τα κλαδιά κόβονται στο ύψος του εδάφους κάθε 1-2 χρόνια, την άνοιξη. Αν, όμως, επιδιώκεται δενδρύλλιο με περισσότερες διακλαδώσεις, τότε οι πιο εύρωστοι βλαστοί κορυφολογούνται συχνά, ενθαρρύνοντας τη διακλάδωση. Όταν αρχίσουν να εμφανίζονται τα ενήλικα φύλλα και το φυτό γίνει πολύ πυκνό, όλα τα κλαδιά μπορούν να κοπούν σύρριζα, επανεκκινώντας έτσι τη διαμόρφωσή του.

Ζωικοί εχθροί και ασθένειες του Ευκάλυπτου

Παρότι οι ευκάλυπτοι είναι γενικά ανθεκτικά φυτά, υπάρχουν ορισμένοι εχθροί και ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξή τους, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ζωής τους ή όταν οι συνθήκες καλλιέργειας δεν είναι ιδανικές.

Ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα εντοπίζεται στους νεαρούς βλαστούς, οι οποίοι μπορεί να προσβληθούν από ψύλλες. Τα έντομα αυτά τρέφονται με τον χυμό του φυτού και αφήνουν πίσω τους μια λευκή, κηρώδη ουσία, σημάδι της δραστηριότητάς τους. Τα νεαρά φύλλα, ιδιαίτερα ευαίσθητα, μπορεί να παραμορφωθούν ή να ξεραθούν. Η αντιμετώπιση γίνεται με κατάλληλα σκευάσματα που βασίζονται στον θερινό πολτό, μια φυσική μέθοδος φυτοπροστασίας που περιορίζει αποτελεσματικά τις προσβολές.

Από πλευράς ασθενειών, η πιο επικίνδυνη για τα νεαρά φυτά είναι η σήψη του λαιμού, που εμφανίζεται λίγο μετά τη βλάστηση. Προκαλείται από μύκητα και οφείλεται κυρίως σε κακές καλλιεργητικές συνθήκες — και ιδιαίτερα στην ύπαρξη λιμνάζοντος νερού γύρω από τις ρίζες. Το φυτό αρχίζει να ξεραίνεται από τη βάση, καθώς οι ρίζες σαπίζουν και το στέλεχος καταρρέει. Δυστυχώς, δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία: τα προσβεβλημένα φυτά πρέπει να αφαιρούνται άμεσα για να αποτραπεί η εξάπλωση.

Μια άλλη σοβαρή ασθένεια που πλήττει ενήλικα δέντρα είναι η μολύβδωση, επίσης μυκητολογικής φύσης. Η μόλυνση συνήθως ξεκινά από πληγές στο φυτό που δεν έχουν επουλωθεί, επιτρέποντας την είσοδο του παθογόνου. Τα συμπτώματα είναι ποικίλα: τα φύλλα μπορεί να αλλάξουν χρώμα, να γίνουν σαρκώδη ή να εμφανίσουν παραμορφώσεις, ενώ ο κορμός και τα κλαδιά μπορεί να παρουσιάσουν εσωτερικές νεκρώσεις, καλυμμένες από γκριζωπά καρποφόρα σώματα.

Η αντιμετώπιση της μολύβδωσης βασίζεται στην πρόληψη. Είναι απαραίτητο να αφαιρούνται εγκαίρως τα άρρωστα μέρη του φυτού και να προστατεύονται όλες οι πληγές με επουλωτική μαστίχα, ιδιαίτερα μετά από κλάδεμα ή μηχανική ζημιά. Η παρακολούθηση και η προληπτική φροντίδα είναι το κλειδί για τη διατήρηση της υγείας των ευκαλύπτων.