Ίβερις ή Ίβηρις (Iberis)

Οικογένεια: Σταυρανθή ή Κρουτσιφόρα (Cruciferae)

Το γένος αυτό αποτελείται από περίπου 30 είδη φυτών με διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπως ετήσια, φρυγανώδη, αειθαλή και ανθεκτικά ή ημιανθεκτικά είδη. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από περιοχές της νότιας Ευρώπης και καλλιεργούνται κυρίως ως καλλωπιστικά φυτά χάρη στην πλούσια ανθοφορία τους. Τα ετήσια είδη είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στη δημιουργία μπορντούρων ή για την παραγωγή κομμένων λουλουδιών. Αντίθετα, τα νάνα φρυγανώδη είδη χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διακόσμηση βραχόκηπων και τοίχων με ξερολιθιά, καθώς είναι ανθεκτικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση που επικρατεί στις πόλεις.

Είδη και ποικιλίες της Ίβερις

Ίβερις η πικρή (Iberis amara)

Πρόκειται για ένα ετήσιο φυτό που κατάγεται από την κεντρική και νότια Ευρώπη και αναπτύσσεται σε ύψος 10-30 εκατοστών. Το φυτό αυτό χαρακτηρίζεται από την όρθια ανάπτυξή του και τα επιμήκη, λογχοειδή φύλλα του. Τα άνθη του, τα οποία διακρίνονται για το έντονο άρωμά τους, εμφανίζονται σε βοτρυοειδείς ταξιανθίες μήκους 5 εκατοστών. Διατίθενται σε λευκές, ροζ και πορφυρές αποχρώσεις. Καλλιεργείται συχνά για τη δημιουργία μπορντούρων, με αποστάσεις περίπου 15 εκατοστών ανάμεσα στα φυτά. Μια γνωστή ποικιλία είναι η «Γιγάντιος Υάκινθος με Λευκά Άνθη» (Giant Hyacinth Flowered White), η οποία φέρει εντυπωσιακά λευκά λουλούδια.

Ίβερις η γιβραλταρική (Iberis gibraltarica)

Πρόκειται για ένα ημιανθεκτικό και αειθαλές φυτό με καταγωγή από το Μαρόκο και την Ισπανία. Το ύψος του κυμαίνεται περίπου στα 20-30 εκατοστά, ενώ τα φύλλα του είναι επιμήκη και βαθυπράσινα. Τα άνθη του έχουν μοβ χρώμα και ανθίζουν τον Μάιο, σχηματίζοντας κορύμβους διαμέτρου 3-5 εκατοστών. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτού του είδους είναι η ικανότητά του να αυτοπολλαπλασιάζεται μέσω των σπόρων του.

Ίβερις η φτερωτή (Iberis pinnata)

Αυτό το μονοετές φυτό είναι ιδιαίτερα κοινό στις χώρες της νότιας Ευρώπης. Το ύψος του κυμαίνεται από 15 έως 25 εκατοστά και φέρει φύλλα με φτερωτή διάταξη. Τα λευκά άνθη του, που εμφανίζονται σε πυκνούς κορύμβους, ανθίζουν από τον Μάιο έως τον Αύγουστο. Τα φυτά φυτεύονται απευθείας στην τελική τους θέση, με αποστάσεις περίπου 10-15 εκατοστών.

Ίβερις η πετραία (Iberis saxatilis)

Πρόκειται για ένα πολυετές και φρυγανώδες φυτό με καταγωγή από τη νότια Ευρώπη. Το ύψος του δεν ξεπερνά τα 10-15 εκατοστά, ενώ η διάμετρός του μπορεί να φτάσει έως και τα 30 εκατοστά. Είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό φυτό, με σαρκώδη, γραμμοειδή φύλλα σε σκούρο πράσινο χρώμα. Τα λευκά άνθη του εμφανίζονται την άνοιξη, συγκεκριμένα τον Μάιο και τον Ιούνιο, και σχηματίζουν ευρύς κορύμβους με διάμετρο περίπου 5 εκατοστών.

Ίβερις η ακανθής (Iberis semperflorens)

Αυτό το φυτό είναι πολυετές, φρυγανώδες και αειθαλές με προέλευση από τη νότια Ευρώπη. Φέρει πλατιά φύλλα, τα οποία θυμίζουν σπάτουλες, και αρωματικά, λευκά άνθη που ανθίζουν από τον Απρίλιο έως τον Μάιο. Το ύψος του φτάνει τα 30-50 εκατοστά και η διάμετρός του κυμαίνεται από 40 έως 60 εκατοστά. Είναι ημιανθεκτικό, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να αναπτυχθεί στο ύπαιθρο μόνο σε περιοχές με ήπιο κλίμα.

Ίβερις η αείζωος (Iberis sempervirens)

Πρόκειται για ένα αειθαλές και πολυετές φυτό με φρυγανώδη ανάπτυξη, που φτάνει σε ύψος 20-30 εκατοστών και διάμετρο 40-60 εκατοστών. Τα φύλλα του είναι σκούρα πράσινα και επιμήκη, ενώ τα λευκά άνθη του ανθίζουν την άνοιξη, από τον Μάιο έως τον Ιούνιο, σχηματίζοντας πυκνές ταξιανθίες. Ανάμεσα στις ποικιλίες του ξεχωρίζουν: η «Μικρό Πετράδι» (Little Gem), με ύψος μόλις 10 εκατοστά και συμπαγή εμφάνιση· η «Νιφάδα Χιονιού» (Snowflake), που διαθέτει λευκά άνθη και ύψος 15-25 εκατοστών· και η «Διπλανθή» (Plena), η οποία φέρει εντυπωσιακά διπλά άνθη.

Ίβερις η σκιαδιοφόρος (Iberis umbellata)

Πρόκειται για ένα μονοετές και ανθεκτικό φυτό, το οποίο είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στις περιοχές της νότιας Ευρώπης. Το ύψος του κυμαίνεται από 20 έως 40 εκατοστά και διαθέτει ευθύγραμμα, λογχοειδή φύλλα με αιχμηρές άκρες. Τα άνθη του, σε λευκές ή ανοιχτές πορφυρές αποχρώσεις, σχηματίζουν εντυπωσιακούς κορύμβους με διάμετρο περίπου 5 εκατοστά. Η περίοδος ανθοφορίας ξεκινά τον Μάιο, ωστόσο με σταδιακές σπορές είναι δυνατόν να διατηρηθεί η ανθοφορία έως και τον Σεπτέμβριο. Τα φυτά πρέπει να τοποθετούνται σε αποστάσεις 20-30 εκατοστών μεταξύ τους για καλύτερη ανάπτυξη.

Ανάμεσα στις ποικιλίες αυτού του είδους περιλαμβάνονται οι εξής:

• «Ροζ Καρδινάλιος» («Rose Cardinal»): Φτάνει σε ύψος περίπου 25 εκατοστών και ξεχωρίζει για τα ροζ-ερυθρά άνθη του.
• «Κόκκινη Αστραπή» («Red Flash»): Έχει ύψος γύρω στα 30 εκατοστά και φέρει βαθυκόκκινα λουλούδια.
• «Ηφαιστειώδης» («Vulcanii»): Πρόκειται για μια τετραπλοειδή ποικιλία, με ύψος που φτάνει τα 35-40 εκατοστά και άνθη μεγαλύτερα από εκείνα του τυπικού είδους, σε έντονο κόκκινο χρώμα.
• «Όμορφη Μεικτή Νάνα» («Dwarf Fairy Mixed»): Φυτά μικρότερου ύψους (περίπου 25 εκατοστά), με άνθη σε ποικιλία χρωμάτων, όπως λευκό, ροζ, κόκκινο και μπλε-λεβάντας.

Τεχνική Καλλιέργειας της Ίβερις

Τα φυτά της Ιβερίδας καλλιεργούνται με μεγάλη ευκολία και αναπτύσσονται εξαιρετικά σε ηλιόλουστες θέσεις, καθώς και σε οποιοδήποτε είδος εδάφους, ακόμη και σε φτωχά κηπικά χώματα. Η φύτευση στη μόνιμη θέση γίνεται τον Οκτώβριο ή τον Μάρτιο για τα πολυετή είδη, ενώ για τα ετήσια πραγματοποιείται είτε τον Σεπτέμβριο είτε την άνοιξη. Για να επιμηκυνθεί η διάρκεια της ανθοφορίας, συνιστάται να αφαιρούνται τα μαραμένα άνθη.

Πολλαπλασιασμός της Ίβερις

Ο πολλαπλασιασμός των φυτών αυτών εξαρτάται από το είδος τους. Τα ετήσια φυτά πολλαπλασιάζονται με σπόρους, ενώ τα πολυετή είδη με μοσχεύματα ή με διαίρεση των θυσάνων στη βάση τους.

Για τα ετήσια είδη, η σπορά γίνεται τον Φεβρουάριο σε γλάστρες με ειδικό μίγμα χώματος, κάτω από προστατευμένο περιβάλλον και σε θερμοκρασία 16°C. Όταν τα νεαρά φυτά αναπτυχθούν, μεταφέρονται σε ψυχρό υπόστρωμα μέσα σε κασόνια με μείγμα φυτόχωματος, τύρφης και άμμου, όπου παραμένουν μέχρι τον Απρίλιο για την τελική μεταφύτευσή τους. Εναλλακτικά, μπορούν να σπαρθούν απευθείας στην οριστική τους θέση, με διαδοχικές σπορές κατά τον Σεπτέμβριο, τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο, εξασφαλίζοντας έτσι συνεχή ανθοφορία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα νεαρά φυτά πρέπει να αραιώνονται, διατηρώντας αποστάσεις κατάλληλες για κάθε είδος.

Τα μοσχεύματα των πολυετών ειδών λαμβάνονται από τους ημιξυλώδεις βλαστούς των φυτών κατά την περίοδο Ιουνίου-Αυγούστου. Τα μοσχεύματα, μήκους περίπου 5 εκατοστών, φυτεύονται σε μίγμα τύρφης και άμμου (σε ίσες ποσότητες) μέσα σε ψυχρά κασόνια. Μόλις ριζώσουν, μεταφέρονται σε γλάστρες με κατάλληλο μίγμα φυτόχωματος, τύρφης και άμμου και διατηρούνται σε ψυχρές συνθήκες για όλη τη διάρκεια του χειμώνα. Την άνοιξη, περίπου τον Μάρτιο ή Απρίλιο, τα νεαρά φυτά είναι έτοιμα για μεταφύτευση στο ύπαιθρο.

Η διαίρεση των θυσάνων στη βάση των φυτών πραγματοποιείται κυρίως τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Τα τμήματα που διαχωρίζονται από τη μητρική τούφα μεταφυτεύονται απευθείας στην οριστική τους θέση, όπου και αναπτύσσονται κατάλληλα.